Welke soorten psychotherapie bestaan er?

4 stromingen, 5 soorten psychotherapie

“In principe zijn er vier grote stromingen in de klinische psychologie”, zegt prof. Kris Van den Broeck, psycholoog-gedrags-therapeut aan UAntwerpen. “Je hebt de cognitieve gedragstherapie, de relatie- en gezinstherapie, de psychoanalytische therapie en de cliëntgerichte therapie. Daarbij komt de vijfde therapievorm die deze vier stromingen combineert: de integratieve therapie. 

De ene therapievorm is niet beter dan de andere; ze hebben gewoon elk een eigen invalshoek”. Dat beaamt ook prof. dr. Stijn Vanheule, psycholoog- psychoanalyticus aan de UGent: “Het belangrijkste voor een goede therapie is de juiste connectie tussen psycholoog en cliënt. Je zoekt dus best een begeleidingsstijl die bij je past.” 

Maar om te weten te komen welke therapie en begeleidingsstijl bij je past, moet je natuurlijk weten wat nu juist de invalshoeken zijn van elke therapievorm.

Welke soort psychotherapie past bij jou?

1. Cognitieve gedragstherapie

De cognitieve gedragstherapie focust op denkpatronen of denkschema’s. Hoe kijkt iemand naar zichzelf, naar de wereld, naar relaties? Deze stroming gaat ervan uit dat die denkschema’s aangeleerd zijn en dat er fouten kunnen zitten in die patronen. 

De psycholoog gaat op zoek naar denkfouten en daagt ze uit aan de hand van concrete opdrachten waarmee je thuis aan de slag gaat. De cognitieve gedragstherapie is een zeer praktijkgerichte aanpak waarbij de samenwerkingsrelatie erg belangrijk is.

2. Relatie- en gezinstherapie

Relatie- en gezinstherapie, of systeemtherapie, gaat inzoomen op samenwerkingsrelaties binnen het gezin of tussen partners. Die relaties hebben bewust en onbewust een invloed op het voelen, het denken en handelen. 

In de systeemtherapie staat communicatie centraal. Zowel de verbale als de non-verbale communicatie worden samen bekeken:

• Hoe sta je ten opzichte van je partner, je gezin?
• Zijn er bepaalde dingen die verzwegen worden?
• Voel je je niet gesteund? 

Die belevingen kunnen een voedingsbodem zijn voor problemen, conflict en piekergedrag. De relatie- of gezinstherapeut zal een open setting creëren waarin gevoelige thema’s aan bod kunnen komen. Partner of gezin kunnen uitgenodigd worden tijdens de sessies, maar dat is niet noodzakelijk.

3. Cliëntgerichte therapie 

Cliëntgerichte therapie zet hard in op de belevingswereld van de persoon met een accent op de emoties. Hier wordt de vraag gesteld ‘Wat voel ik allemaal? Wat speelt zich af binnenin?’. 

Er is ook het idee dat de mens zijn of haar problemen zelf kan oplossen. De psychotherapeut luistert maar zal ook verhalen uitlokken om zo dieper in te gaan op pijnlijke emoties. Deze verhalen linken moeilijke emoties uit het verleden met de manier waarop de persoon vandaag omgaat met zijn of haar emoties. Je wordt uitgedaagd en gestimuleerd om zelf tot inzichten te komen.

4. Psychoanalytische therapie

De psychoanalytische therapie belicht het verhaal dat mensen over zichzelf gevormd hebben: verleden, heden en toekomst. 

• Wie ben ik? 
• Wat wil ik? 
• Waarin ben ik ontgoocheld? 
• Wat heeft me gekwetst? 

Er wordt gewerkt met moeilijke belevingen: bepaalde aspecten waar je je over schaamt, teleurstellingen ten opzichte van jezelf en anderen. 

De psycholoog creëert een veilige context waarin je je vrij voelt om te praten. Samen ga je op zoek naar de pijnpunten in je leven en probeer je een andere kijk te krijgen op je verhaal. Als er inzichten komen, kunnen er andere beslissingen genomen worden die dan weer tot andere, positieve, veranderingen kunnen leiden. 

Mensen kiezen vaak voor psychoanalytische therapie als ze vastzitten in een situatie. Of als hun wereld op zijn kop staat door intense psychische spanningen of een onverwachte gebeurtenis, zoals een scheiding.

5. Integratieve therapie

Integratieve therapie gaat de verschillende stromingen en therapievormen combineren. De therapeut luistert naar je verhaal en stemt de therapie af op de behoefte en de persoonlijkheid van jou als persoon. 

Daarin kiest hij of zij voor een of meerdere stromingen. Die kunnen gecombineerd worden met andere vormen van therapie zoals traumatherapie, gesprekstherapie, creatieve therapie e.a.

Welke psychotherapie voor welk type klachten?

“Alle vormen van therapie werken bij een breed spectrum van psychische klachten”, duidt prof. dr. Vanheule. “Als je op zoek bent naar hulp, is het van belang dat je nagaat welke vorm van therapie jou het meest aanspreekt. En eens je contact hebt met een psycholoog, is het belangrijk dat je een ‘klik’ voelt. Hoop en vertrouwen zijn belangrijke factoren om vooruitgang te boeken.

Je moet je als cliënt enerzijds ondersteund voelen in het proberen doorbreken van negatieve patronen en anderzijds gehoord voelen in wie je bent als persoon.” Hoeveel sessies je nodig hebt, is moeilijk te zeggen. Prof. dr. Vanheule: “Het aantal sessies hangt af van de rugzak die iemand met zich meedraagt en hoe de therapie evolueert. Het is vooral belangrijk om ervoor te zorgen dat je herstel duurzaam is en dat je rustig de tijd neemt om te herstellen.”

Terugbetaling psychotherapie

De wettelijke ziekteverzekering voorziet een terugbetaling van eerstelijns psychologische zorg en van gespecialiseerde psychologische zorg, onder bepaalde voorwaarden.

Is er geen terugbetaling van de wettelijke ziekteverzekering, dan zorgt Helan voor een terugbetaling van 10 euro per sessie bij een erkend psycholoog of orthopedagoog, voor maximum 12 sessies per jaar. En dit voor elke leeftijd. 

Helan Luisterlijn

De psychologen van de Helan Luisterlijn staan gratis voor je klaar. Zonder wachtlijsten. Je kan telefonisch of via videochat een consultatie inboeken. 

Na een kennismakingsgesprek helpt de psycholoog je op weg en verkent met jou welke psycholoog of therapie bij jouw situatie past. Heb je nadien nog hulp nodig, dan helpen ze je met een correcte doorverwijzing. 

Je hebt recht op 5 gratis sessies. Met alle respect voor je privacy.

Meer weten? Vind hier alles over psychotherapie.