Social Me: één dag zonder socials

Het blauwe licht van schermen onderdrukt de aanmaak van melatonine (het hormoon dat je slaperig maakt) waardoor je minder snel inslaapt. Daarnaast houden sociale media of spannende video's je hersenen actief en alert. Ook je slaapkwaliteit lijdt eronder: je slaapt minder diep, wordt vaker wakker tijdens de nacht en voelt je minder uitgerust, zelfs na voldoende uren slaap. (2 & 3)

Als je voortdurend ‘geconnecteerd’ bent, krijgt je brein geen rust, wat leidt tot meer stress, minder concentratie en emotionele overbelasting. Je verliest je focus en raakt sneller afgeleid, wat je productiviteit ondermijnt en het risico op burn-out verhoogt. (4, 5 & 6)

Onderzoek bevestigt dit: intensief gebruik van sociale media wordt in verband gebracht met hogere niveaus van stress, angst en depressieve klachten (3 & 7). Tijdens het scrollen verwerk je continu prikkels die je brein voortdurend in actiemodus houden. Dit zijn duidelijke triggers voor mentale overbelasting en burn-out. 

Door de typische houding tijdens schermgebruik: gebogen nek, opgetrokken schouders, en langdurige belasting van duimen, polsen en ellebogen, stijgt het risico op spier- en gewrichtsklachten zoals:

• Nek-, schouder- en rugpijn
• Tintelingen of pijn in pols en hand
• Verminderde handfunctie: Verkeerde pols- en elleboogposities tijdens smartphonegebruik hangen sterk samen met pijn en verminderde handfunctie. Hoe langer en intensiever het gebruik, hoe groter de fysieke belasting. (8)
• Ook de ogen krijgen het zwaar te verduren: intensief schermgebruik kan leiden tot droge ogen, doordat we tijdens het kijken minder en onvolledig knipperen. Dit veroorzaakt klachten zoals branderige ogen, wazig zicht en vermoeide ogen, en kan het dagelijks functioneren en comfort merkbaar verstoren. (9)

Het aantal mensen in arbeidsongeschiktheid blijft jaar na jaar stijgen. In 2022 telde België meer dan 500.000 mensen in arbeidsongeschiktheid. 36,9% van die groep had een psychische of gedragsstoornis als hoofdreden van arbeidsongeschiktheid, waarvan een aanzienlijk deel te wijten is aan burn-out en depressie. (10)

We zitten - letterlijk - gemiddeld 3 tot 4 uur per dag met onze smartphone in de hand. Onderzoek toont aan dat wie meer dan twee uur per dag schermtijd heeft, gemiddeld minder tijd besteedt aan matig tot intensief bewegen. Schermgebruik verdringt zo actieve vrijetijdsbesteding, wat nadelige gevolgen heeft voor de gezondheid. (11 & 12)

Zes op de tien Vlamingen vinden sociale media te tijdrovend. Uren scrollen gaan vaak ongemerkt voorbij, ten koste van echte sociale interactie en tijd voor betekenisvolle activiteiten. (1)

Door voortdurend met een scherm bezig te zijn, besteden we minder aandacht aan de mensen om ons heen. Digitale communicatie vervangt steeds vaker face-to-face contact, waardoor gesprekken oppervlakkiger worden en sociale relaties verzwakken. (7)