Wat is autisme en hoe ga je er mee om?

60.000. Zoveel mensen zouden in België een vorm van autisme hebben. Ondanks dat hoge aantal, blijft bij vele mensen het beeld van iemand met autisme beperkt tot de sublieme vertolking van Dustin Hoffman in de film Rain Man. Het is tekenend voor de misverstanden die er bestaan rond autisme en wat het omvat. De Wereld Autisme Dag op 2 april is een ideale gelegenheid om een en ander uit te klaren.

Kenmerken autisme

Zo leed het personage in Rain Man aan het savantsyndroom, waarbij iemand bijvoorbeeld uitzonderlijk goed is met hoofdrekenen maar moeite heeft om z’n eigen veters te knopen. Autisme gaat echter veel breder. 

Wat is autisme?

Autisme is een neuro-ontwikkelingsstoornis die uit verschillende aandoeningen en gradaties bestaat. Die groeperen we onder de naam Autisme Spectrumstoornis of ASS. Ook ontwikkelingsstoornis doet wellicht een belletje rinkelen.
 
Enkele bekende aandoeningen zijn:

  • Klassiek autisme
  • Syndroom van Asperger
  • PDD-NOS
  • McDD
  • Sociale communicatiestoornis

Het is niet eenvoudig om specifieke kenmerken op te lijsten omdat ‘autisme’ een algemene term is die erg veel aandoeningen omvat. Het is dan ook belangrijk te kijken naar de unieke kenmerken van de persoon met autisme. Ook is het zo dat hoe jonger de leeftijd van de persoon, hoe makkelijker de kenmerken te herkennen zijn. Maar in vele gevallen zie je deze zaken terug:

  • Gebrekkige sociale interactie
  • Stroeve verbale en non-verbale communicatie
  • Repetitief en stereotiep gedrag
  • Concentratiestoornissen
  • Stemmingswisselingen
  • Overgevoelig voor aanrakingen
  • Sterke focus op details

Iedereen vertoont wel eens bovenstaande eigenschappen, dat is normaal. Blijven de symptomen aanhouden? Dan kan je om raad vragen bij je huisarts.

Hoe leef je met autisme?

In Rain Man zag je niet enkel met wat voor moeilijkheden iemand met autisme te maken krijgt, maar ook hoe de dierbaren van de persoon met het syndroom omgaan.

Zo zal je zien dat een specifieke manier van communiceren – en de vaardigheid waarmee dit wordt gedaan – bepalend is voor het leven van alle partijen. Handige tips hierbij zijn:

  • Wees eerder zakelijk dan emotioneel in je bewoordingen
  • Geef de ander tijd om de boodschap te interpreteren
  • Gebruik korte, concrete zinnen
  • Wees duidelijk, leef je zo goed als mogelijk in
  • Communiceer niet enkel met gelaatsuitdrukkingen
  • Vermijd open vragen

Tegen een kind met autisme zeg je bijvoorbeeld niet “wat wil je eten?”, maar wel “wil je een appel of een koekje eten?”. Door goed te communiceren zal je het gedrag van de persoon met autisme beter leren begrijpen en vermijd je misverstanden.

Zit je nog met vragen of twijfels? Contacteer dan zeker je huisarts of verenigingen zoals de Vlaamse Vereniging Autisme (VVA) of Autisme Centraal die jou steeds meer informatie kunnen geven.