Eerstelijns en gespecialiseerde psychologische zorg in een netwerk voor geestelijke gezondheidszorg

Een klinisch psycholoog of orthopedagoog is geconventioneerd van zodra hij of zij een overeenkomst heeft ondertekend met een netwerk voor geestelijke gezondheidszorg.

Door de overeenkomst te ondertekenen, verbindt de psycholoog of orthopedagoog zich ertoe passende en kwaliteitsvolle zorg te verlenen, samen te werken met andere zorg- en hulpverleners, deel te nemen aan opleidingen en daarbij de beschikbare middelen efficiënt in te zetten. Hij of zij houdt zich ook aan de wettelijke bepalingen en de afgesproken tarieven van de overeenkomst.

Als jouw psycholoog of orthopedagoog de overeenkomst heeft ondertekend, dan heb je recht op terugbetaling van de zorg die in de overeenkomst is voorzien.

Het gaan om een eerstelijns- of een gespecialiseerde klinische psycholoog of orthopedagoog zijn.

Een lijst van de geconventioneerde klinisch psychologen/orthopedagogen vind je op de website van het netwerk geestelijke gezondheid van jouw regio (zie website van het Riziv).

Deze psychologische zorg is bedoeld voor gebruikers van alle leeftijden die kampen met lichte tot matige psychische problemen.

Maar ook voor zij die nood hebben aan ondersteuning om er terug bovenop te komen of met hun problematiek om te gaan, als zij die nood hebben aan een meer gespecialiseerde behandeling.

Sinds 1 april 2024 is een nieuwe overeenkomst van kracht. Het versterkt en breidt de gecoördineerde verstrekking van eerstelijnspsychologische zorg geleidelijk uit over het hele land. De overeenkomst voorziet in sociale zekerheid voor drie soorten psychologische hulp: 

• Gemeenschapsgerichte interventies

Dit zijn preventieve programma’s bij jou in de buurt. Het doel van deze sessies is je leren hoe je voor je eigen geestelijke gezondheid en die van anderen kunt zorgen. Deze sessies zijn altijd gratis en je kan ze anoniem bijwonen. Je kan er zoveel volgen als je wil.

• Psychologische ondersteuning in de eerstelijn via individuele sessies of groepssessies.

Deze sessies zijn er voor het behouden of herwinnen van je psychologisch welzijn. Voor dit type afspraak is geen verwijzing nodig.

• Psychologische behandeling in de eerstelijn

Dit is kortdurende behandeling, in de vorm van individuele sessies of groepssessies. Het doel is om jouw hulpvraag gericht te behandelen met specifieke, kortdurende psychologische technieken en methoden. Als je psycholoog of orthopedagoog deze zorg nuttig voor jou vindt, dan stelt die samen met jou een plan op om aan je hulpvraag tegemoet te komen.

Je kan sessies volgen in de praktijk van een psycholoog of orthopedagoog, maar ook bij jou in de buurt zoals op school, in de sportclub, de huisartsenpraktijk, bij het OCMW…. Individuele sessies kan je ook via videogesprek volgen.

Neen, er is geen doktersbriefje nodig om toegang te krijgen tot psychologische zorg in eerste lijn. Je kan rechtstreeks een geconventioneerde eerstelijnspsycholoog of orthopedagoog raadplegen. Dit geldt ook voor de klinisch psychologen en orthopedagogen buiten de overeenkomst.

Een lijst van de netwerken met hun desbetreffende website vind je op de website van het RIZIV. Je zal hier vervolgens een lijst van geconventioneerde psychologen en orthopedagogen kunnen raadplegen.

Ja, je bent geheel vrij om een erkend klinisch psycholoog of orthopedagoog te kiezen die het beste bij jou past, in welke regio dan ook, maar uitsluitend in één netwerk (kinderen/jongeren of volwassenen).

In België zijn er 32 netwerken voor geestelijke gezondheidszorg, verdeeld per doelgroep:

• 11 netwerken voor kinderen/adolescenten
• 20 netwerken voor volwassenen
• een gemengd netwerk voor de Duitstalige gemeenschap.

Een overzicht van de netwerken vind je terug op de website van het RIZIV.

Een netwerk vertegenwoordigt alle samenwerkingen tussen structuren en bestaande middelen in een afgebakende regio. Dankzij een doeltreffende samenwerking definiëren de actoren een gemeenschappelijk einddoel, een gemeenschappelijke werking en gemeenschappelijke doelstellingen om de doeltreffendheid van de opvolging van de gebruikers, een betere continuïteit van de zorg, een verbetering van het aanbod en de kwaliteit van de zorg te garanderen.

Het aanbod van psychologische zorg is in de eerste lijn voor heel België gefaseerd en op gecoördineerde wijze uitgerold. Een belangrijke financiering van het Riziv zal worden verstrekt via 32 netwerken van geestelijke gezondheidszorg. Daartoe hebben deze netwerken met het Riziv een overeenkomst ondertekend.

Deze overeenkomst is opgemaakt in samenspraak met de volledige sector van de geestelijke gezondheidszorg en met de deelstaten. Deze overeenkomst heeft betrekking op de psychologische zorg voor kinderen, adolescenten en volwassenen of ouderen.

Er worden zowel individuele sessies als groepssessies aangeboden. Klinisch psychologen en orthopedagogen werken niet alleen vanuit hun praktijk maar verplaatsen zich ook naar de omgeving van de rechthebbenden.

Er wordt bijzondere aandacht besteed aan de kwetsbare doelgroepen waaronder mensen met multimorbiditeit, kinderen en ouders in kwetsbare gezinnen, jongvolwassenen, mensen met langdurige klachten na een COVID-19 infectie, sociaal uitgesloten groepen, ...

Personen die een beroep doen op psychologische zorg worden in de volgende vragen omschreven als 'gebruikers'.

Afhankelijk van de behoeften van de gebruiker, kunnen zowel individuele als groepssessies aangeboden worden.

Een groepsinterventie kan voorafgegaan worden door een individuele sessie om de zorgvraag te verduidelijken. Groepsinterventies kunnen ook gevolgd worden door een individuele sessie om na te gaan of er aan de behoeften van de gebruiker wordt voldaan.

Het aantal sessies dat we vergoeden per periode van 12 maanden is afhankelijk van het soort netwerk en het soort sessie:

In een netwerk kinderen en adolescenten (tot en met 23 jaar):

• Gemeenschapsgerichte interventies (groepssessies): geen limiet op het aantal sessies.
• Psychologische ondersteuning in de eerste lijn: beperkt tot maximaal 10 individuele sessies. Geen limiet op het aantal groepssessies.
• Psychologische behandeling in de eerste lijn: beperkt tot gemiddeld 10 individuele sessies met een maximum van 20 sessies. Geen limiet op het aantal groepssessies.

In een netwerk volwassenen (vanaf 15 jaar):

• Gemeenschapsgerichte interventies (groepssessies): geen limiet op het aantal sessies.
• Psychologische ondersteuning in de eerste lijn: beperkt tot maximaal 8 individuele sessies. Geen limiet op het aantal groepssessies.
• Pychologische behandeling in de eerste lijn: beperkt tot gemiddeld 8 individuele sessies met een maximum van 20 sessies. Geen limiet op het aantal groepssessies.

Neen, met het huidige budget kunnen niet alle sessies van alle klinisch psychologen en klinisch orthopedagogen terugbetaald worden. Vanuit een gezondheidseconomisch standpunt werd gekozen om het beschikbare budget prioritair in te zetten voor personen met lichte tot matige psychische problemen. Binnen deze doelgroep gaat de aandacht prioritair naar de meest kwetsbare personen. Gespreid over het land, werd met een aantal klinisch psychologen en klinisch orthopedagogen een overeenkomst gesloten om terugbetaalde sessies onder een aantal voorwaarden aan zorggebruikers aan te bieden.

De lijst van klinisch psychologen en klinisch orthopedagogen die sessies onder deze voorwaarden aanbieden, vindt men op de website van elk netwerk geestelijke gezondheid. Een link naar deze websites vind je op de website van het RIZIV.

Net zoals vóór het bestaan van deze overeenkomst, kan je, evenwel zonder terugbetaling vanuit de wettelijke ziekteverzekering voor geneeskundige verzorging, nog steeds terecht bij de klinisch psychologen of orthopedagogen die niet zijn toegetreden tot deze overeenkomst.

Nee in dat geval geniet je niet van de tegemoetkoming vanuit de wettelijke ziekteverzekering. Gelukkig biedt Helan Ziekenfonds in dat geval een extra terugbetaling voor psychotherapie aan.

Ook kan Helan je snel in contact brengen met een erkend psycholoogvia de partner BloomUp. Binnen de twee dagen boek je een gratis kennismakingsgesprek met een erkende psycholoog. Klikt het? Dan plan je samen vervolgconsultaties in. Je kunt rekenen op terugbetaling van 10 euro per sessie voor maximum 12 sessies per jaar.

Enkel de psychologische zorg die werd uitgevoerd door een klinisch psycholoog of orthopedagoog die geconventioneerd is, komt in aanmerking voor vergoeding via de wettelijke ziekteverzekering.

Is je psycholoog of orthopedagoog niet geconventioneerd? Dan is er geen terugbetaling mogelijk via de wettelijke ziekteverzekering.

De tegemoetkoming vanuit de ziekteverzekering is complementair aan de verschillende soorten terugbetalingen of bestaande aanbiedingen (bijvoorbeeld psychiaters, zelfstandige klinisch psychologen of orthopedagogen, de centra geestelijke gezondheidszorg, CAW, OCMW, enz.).

Kom je niet in aanmerking voor een terugbetaling vanuit de wettelijke ziekteverzekering? Dan hebben Helan-klanten recht op een extra tussenkomst van 10 euro per zitting (tot 12 zittingen per jaar) bij een psycholoog, orthopedagoog of psychotherapeut.

De terugbetaling bij een psycholoog of orthopedagoog gebeurt via de derdebetalersregeling. Je betaalt bij de geconventioneerde klinische psycholoog of orthopedagoog alleen jouw persoonlijk aandeel.

Je krijgt hiervoor een ontvangstbewijs. Er worden geen extra kosten aangerekend. Het persoonlijk aandeel wordt opgenomen in de maximumfactuur in het kader van de ziekteverzekering.

Voor kinderen en jongeren tot en met 23 jaar zijn de sessies gratis. Als volwassene betaal je 11 euro (of 4 euro voor wie recht heeft op verhoogde tegemoetkoming) met uitzondering van de eerste individuele sessie die steeds gratis is.

Voor een groepsinterventie betaal je 2,50 euro per sessie. Je zorgverstrekker regelt de terugbetaling rechtstreeks met Helan. Jij betaalt enkel het remgeld. Gemeenschapsgerichte sessies zijn ook steeds gratis.

Het budget dat binnen de wettelijke ziekteverzekering werd voorzien laat vooralsnog niet toe om alle psychologische zorg in alle praktijken van klinisch psychologen en orthopedagogen te financieren.

In deze overeenkomst wordt prioriteit gegeven aan personen met lichte tot matige psychische problemen met bijzondere aandacht voor kwetsbare doelgroepen.

Als je geen recht hebt op een terugbetaling via de wettelijke ziekteverzekering, kent Helan Ziekenfonds je een tegemoetkoming toe van 10 euro per sessie voor maximum 12 sessies per jaar. Bekijk je voordeel.