Blog

Wat is chronische stress en hoe kan je ontstressen?

Lennie Van Proeyen

Psycholoog bij Helan Luisterlijn

Herken je dit? Je staat de hele dag 'aan'. Je raast de dag door van de ene to do naar de andere. 's Avonds plof je uitgeput in de zetel en heb je de dag eerder overleefd dan echt beleefd. Lennie, psycholoog bij Helan Luisterlijn, legt uit wat chronische stress precies is en hoe je kan ontstressen.

"Ik maak nog een wandeling na mijn werk in de Bornemse bossen, zodat ik mijn 1.000 stappen voor vandaag haal. Tijdens het wandelen denk ik na over wat ik nog allemaal moet doen vanavond en hoe de dag er morgen uitziet. Het lijstje voor vanavond is weer bijzonder lang: snel koken, de was insteken, de vaatwas uitladen, nog een laatste e-mail versturen, de lunch voor morgen voorbereiden, verder nadenken over wat ik zeker niet mag vergeten vermelden in dit artikel over chronische stress...

Ondertussen kom ik terug van mijn wandeling en besef ik dat ik de wandeling niet echt heb beleefd. Wat heb ik gezien? Hoe voel ik mij? Hoe gaat het met mij? Hoe is het met mijn energieniveau?

Na de wandeling ben ik volop bezig met ‘het lijstje’ af te werken en trilt mijn gsm enkele keren … snel nog op Instagram en WhatsApp berichtjes beantwoorden, … Ah ja, ook nog even iets op Instagram posten, nog iets opzoeken voor het komende weekend en kort bellen met die vriendin om te horen hoe het lastige gesprek is gelopen met haar partner.

Voor ik het besef geeft de klok 23u45 weer. Nog 6u45 minuten en de wekker gaat voordat de volgende dag begint."

Wat is chronische stress?

Herken je Lennies verhaal? Constant 'aan' staan, vooral in je hoofd aanwezig zijn met ellenlange to do’s, taken en talrijke interne conversaties die je met jezelf voert. Van beleven en ervaren kan je bijna niet meer spreken. Je hebt geen aandacht meer voor je zintuigen.

Als daarbovenop nog eens een hele hoop andere stressoorzaken komen te liggen vanuit je gezinsleven en/of het werk, ben je eerder aan het overleven i.p.v. aan het leven.

Wanneer soortgelijke situaties talrijk en langdurig aanwezig zijn, spreken over chronische stress. Soms ook wel burn-on genoemd.

Waar komt stress vandaan?

Stress heeft oorspronkelijk een nuttige functie, namelijk bij acuut gevaar reageren en zorgen dat we overleven door te vechten, vluchten, bevriezen en/of ondergaan. Dit is de zogenaamde fight or flight reactie.

Bij langdurige stress werken de hersenen niet meer synchroon en is er een ontregeling van het lichaam. Spanningen stapelen zich verder op. Verbindingen in de hersenen gaan verloren en je twee hersenhelften gaan als het ware uit verbinding. Als chronische stress zich verder zet, ligt een burn-out op de loer.

Oorzaken van stress

Het lastige is dat er vaak onderbewuste triggers gekoppeld zijn aan stress. Oorzaken zijn vaak overgeërfd, onbewust doorgegeven via ons familiesysteem. Naast het haastig, vluchtig en altijd bezig leven, zijn er dus nog verschillende andere onbewuste oorzaken van stress.

Los van de kernoorzaak van stress is het van belang om stress aan te pakken en om het op te heffen. Om enerzijds ziektes te voorkomen en anderzijds juist om gezond en gebalanceerd te leven.

Zo kan je vanuit een verbonden brein functioneren, namelijk vanuit je linker- (denken) en je rechterhersenhelft (emotioneel), en met al je hersendelen actief. Op die manier heb je je leven meer in eigen handen:

  • je maakt betere keuzes
  • er is meer balans
  • er is minder controleverlies

Signalen van chronische stress

Chronische stress uit zich zowel lichamelijk:

  • vermoeidheid
  • slapeloosheid
  • pijn of spanning in nek, schouders, buik en hoofd
  • hartkloppingen
  • hoge bloeddruk
  • allergieën
  • opstoot van herpes, psoriasis, fybromialgie, CVS, tinnitus, ...

als psychisch:

  • concentratieproblemen en geheugenstoornissen
  • chronische angst, paniekaanvallen
  • stemmingswisselingen, depressie
  • neiging tot verslaving

Tips om te ontstressen na het werk of voor het slapen

Het zit vaak in de kleine dingen. Zo zijn er heel wat zaken die je in je dagelijkse of wekelijkse routine kan inbouwen om te ontstressen:

  • Journaling: dagelijks je gedachten neerschrijven. Met of zonder tekeningetjes
  • Positieve bezigheid - zingeving: regelmatig gefocust ervaren en beleven wat je leuk vindt: iets doen met je kinderen, je hobby, gaan sporten, …). Door er echt aandacht aan te geven, beleef je het met je hoofd en je lichaam.
  • Praten en steun zoeken bij je vrienden en/of familie: met als belangrijke voorwaarden dat je netwerk met een open, onbevooroordeelde en steunende houding oprecht luistert.
  • Mindful momenten - mindfulness: momenten (klein & groot) volledig in het hier en nu aanwezig zijn met aandacht voor je zintuigen.
  • Me-time: eventjes tijd voor jezelf nemen, doet soms veel deugd. En dan bedoelen we niet dat je in je eentje gaat strijken. Tenzij je daar oprecht gelukkig van wordt.

Stress opheffen door 'Het ABC van ontstressen'

Met ‘Het ABC van ontstressen’ kan je stress opheffen i.p.v. ermee om te gaan. Het is een zeer krachtige, efficiënte en eenvoudige tool die stress opheft. De oefening bevat in het totaal vijf stappen om je (onderbewuste) triggers te neutraliseren.

Lennie past 'Het ABC van ontstressen' en de volledige methodiek Live The Connection dagelijks verschillende keren toe in haar praktijk en ook in haar persoonlijke leven.

Wat is het 'ABC van ontstressen'?

'Het ABC' is een 'verbindingsproces' waarbij je lichaam, taal en het onderbewuste tegelijkertijd inzet.

  • eenvoudig
  • snel (duurt 5 minuten)
  • voor iedereen toegankelijk
  • zelfstandig uitvoerbaar

Zelf aan de slag

Bepaalde situaties, contexten en mensen hebben meer ondersteuning nodig om deze oefening aan te leren onder begeleiding. Dat kan met een coach, therapeut of psycholoog die werkt met deze methodiek. Het is zowel preventief, op het moment zelf, als nadien toepasbaar. Het is een 'eerste hulp' bij stress of ongemak.

Vervolgoefeningen pakken de kernoorzaak en lusterthema’s verder aan. Zo komen o.a. onbewuste triggers en ongunstige overtuigingen naar het oppervlak en buigen we die om naar gunstige overtuigingen. Dit zorgt voor een fijner en lichter gevoel, ook onmiddellijk na de sessie.

Naar de oefening

Wanneer schakel je professionele hulp in?

Als je na verloop van tijd merkt dat aanpassingen en tools geen verandering teweegbrengen en je klachten aanhouden, is het van belang om professionele hulp in te schakelen. Praat erover met je huisarts, bel de Helan Luisterlijn of ga op zoek professionele hulp die kennis heeft rond het thema.

Meet je mentale veerkracht

Stressvolle dagen? Meer to do's dan tijd? Hoeveel schijfruimte heb jij nog over?

Doe de test

Deel dit artikel

Verder lezen

meisje aan het denken
Blog

Waar naartoe voor psychologische hulp?

Gaat het wat minder met je en heb je het gevoel dat je hulp nodig hebt? Of heeft iemand in je omgeving hulp nodig? Onder meer bij de Helan Luisterlijn kun je terecht voor psychologische hulp en vragen over je welzijn. Lees waar je verder nog hulp vindt bij psychische problemen.

gestreste man
Blog

Hoe ga je om met stress en angst? Klinisch psycholoog geeft tips

Het coronavirus is een onzichtbare vijand die ons ongelooflijk veel stress en angst bezorgt. Angst om ziek te worden. Maar ook om onze job of onze relatie te verliezen. Koen Lowet, hoofd van de Vlaamse Vereniging voor Klinisch Psychologen, maakt zich dan ook zorgen over de weerslag van die stress op onze mentale gezondheid.

balans mentale gezondheid
Blog

11 tips voor een betere balans in je leven

De juiste balans vinden tussen werk en privé, tussen me-time en je gezin, tussen ontspanning en uitdaging: hoe doe je dat? Hoe leer je jezelf om positief te denken, stress te verminderen, nee te zeggen en regelmatig een moment voor jezelf te nemen? Deze 11 tips helpen je om je leven meer in balans te brengen.

Blog

Stress, het overkomt ons allemaal

Stress is niet altijd negatief. Een gezonde portie stress hebben we net nodig om te overleven. Maar wat als de stress je te veel wordt en te lang aanhoudt? Ontdek hoe je stress proactief kunt aanpakken.