4 op 10 Vlamingen zoekt geen hulp bij mentale problemen

Nieuwe onderzoekscijfers over mentale gezondheid tonen een alarmerende trend. 1 op de 4 Vlamingen kampt met stress, terwijl 1 op 5 ooit depressieve gevoelens ervoer. 15% kreeg al te maken met angst- of paniekaanvallen of haalden geen plezier meer uit het leven. In totaal zeggen 4 op de 10 Vlamingen dat ze worstelen met hun mentaal welzijn. Mentaal welzijn is een thema dat velen diep raakt, maar waar nog te vaak in stilte mee geworsteld wordt.

Veel mensen wachten bovendien tot het echt niet meer gaat voor ze hulp zoeken: 4 op de 10 klopt pas dan aan. Nog zorgwekkender: nog eens 38% schakelt helemaal geen hulp in. Wat hen overeind houdt in moeilijke periodes, zijn in de eerste plaats momenten voor zichzelf en de steun van familie en vrienden, gevolgd door medicatie. De stap naar professionele hulp blijft echter groot, terwijl therapie juist kan helpen bij herstel en het voorkomen van herval.

Bekende Vlamingen delen boodschap aan hun jongere zelf
Helan Onafhankelijk ziekenfonds lanceert daarom een nieuwe campagne die Vlamingen moet aanzetten om sneller hulp te zoeken en het gesprek over mentale gezondheid open te trekken. Jitske Van de Veire, Sarah Mouhamou en Leen Dendievel delen in online video’s welke boodschap ze vandaag aan hun jongere zelf zouden geven. Het doel is om Vlamingen aan te moedigen sneller hulp te zoeken en te praten over mentale gezondheid.

Leen Dendievel, die zich al langer inzet voor mentale gezondheid, vertelt: “Als ik iets tegen mijn jongere zelf mocht zeggen: 'deel je rugzak met anderen'. Kwetsbaarheid is een kracht. Door die gedachte in je achterhoofd te houden, kan je niet alleen hulp bieden, maar ook leren hulp te vragen. Had ik dat eerder geweten, dan had het me zoveel meer rust en ruimte gebracht.” 

Vorig jaar kende de mentaal welzijn campagne van Helan met Jelle groot succes. Via AI kwam Jelle (29) in contact met zijn 15-jarige zelf, die destijds worstelde met mentale problemen. “Het gesprek met mijn jongere zelf was confronterend, maar ook mooi om te zien hoe ver ik gekomen ben. Jonge Jelle had niet veel geduld en nam moeilijk advies aan. Als hij me nu zou zien, zou hij erkennen dat het goed komt”, vertelde Jelle. Hij ontving positieve reacties van zijn omgeving, waardoor duidelijk werd dat het bespreekbaar maken van mentale pijn wel degelijk impact kan hebben. 

Preventie en tijdige hulp zijn cruciaal
 

Geestelijke gezondheid als onmisbaar onderdeel binnen beleid
De nieuwe campagne moet niet alleen mensen sneller naar hulp leiden, maar ook beleidsmakers aansporen om de drempels in de geestelijke gezondheidszorg verder weg te werken. Helan pleit voor een holistisch beleid waarin geestelijke gezondheid een vanzelfsprekend deel is van gezondheid in het algemeen.

• Helan pleit voor bredere toegang tot psychologische hulp. Iedereen moet snel en betaalbaar hulp vinden, met extra geconventioneerde psychologen en een zorgketen zonder gaten. Burn-out en depressie - verantwoordelijk voor 1 op 5 nieuwe arbeidsongeschiktheden - vragen een gerichte aanpak.
• Helan vraagt een duidelijker en toegankelijker zorgaanbod. Mensen moeten eenvoudig weten waar ze terechtkunnen en zonder wachttijden of informatieverlies kunnen schakelen tussen hulpverleners, met speciale aandacht voor jongeren die naar de volwassenenzorg overstappen.
• Helan waarschuwt voor de stijgende impact van psychische problemen op werk. Tussen 2018 en 2024 verdubbelde (!) het aantal burn-outs en steeg het aantal depressies met 16%, vooral bij vrouwen en jongeren.
• Helan dringt aan op meer preventie en mentale gezondheidsgeletterdheid. Mensen moeten signalen sneller herkennen, hulp durven zoeken en terugval voorkomen om ernstige problemen te vermijden.

De stijgende cijfers maken duidelijk dat mentale problemen, en hun impact op de samenleving, steeds zwaarder doorwegen. Helan Onafhankelijk ziekenfonds blijft inzetten op bewustmaking, preventie en toegankelijkheid van zorg. Zodat iedereen weet dat er hulp is, en dat die stap sneller en makkelijker gezet kan worden.