Het vrouwenhart klopt anders

Stress, roken en natuurlijke bescherming

Prof. Brugada: “Artsen hebben het idee dat jonge vrouwen zelden hartklachten krijgen. En daar hebben ze gelijk in. Vrouwen hebben gemiddeld een minder hoge bloeddruk dan mannen, wat gunstig is voor de belasting van de hartspier. Bovendien roken vrouwen gemiddeld minder. En dan is er nog het beschermende effect van vrouwelijke hormonen: oestrogeen en progesteron beschermen de aders tegen verkalking. Tot aan de menopauze krijgt een vrouw dus relatief zelden hartklachten.” 

Vrouwenhart: snel oordelen of goed doordenken? 

Prof. Brugada: “Onderzoek wees uit dat dokters – zowel mannelijke als vrouwelijke artsen – systematisch hartklachten bij vrouwen onderschatten of minimaliseren. Heel vaak worden hartklachten bij jonge vrouwen afgedaan als ‘het zijn de zenuwen’. Dat is ergens begrijpelijk omwille van de relatief lage kans op hartproblemen bij vrouwen. Maar op het moment dat een jonge vrouw hartklachten heeft, komt het er voor de arts op aan om de ‘fast reasoning’, het snelle oordeel op basis van kennis en buikgevoel, aan de kant te schuiven en heel goed te gaan doorvragen over het hoe en wanneer van de klachten.”

Hartelijk getikt 

Prof. Brugada: “Neem nu hartritmestoornissen. Dat is een fenomeen waarbij je zogenaamde hartkloppingen ervaart. Die hartritmestoornissen komen en gaan. En tegen de tijd dat je bij de dokter zit, is het vaak al over. Onderzoeken, metingen, scans: niets wijst op een afwijking. Met name jonge vrouwen met hartritmeklachten worden vaak niet geloofd. Ze krijgen soms zelfs kalmerende middelen of antidepressiva voorgeschreven omdat dokters hun klachten toeschrijven aan psychische problemen. Tot ze dan eens binnengebracht worden met een aanval.” 

Tandpijn en rugpijn? Wees waakzaam 

Prof. Brugada: “Wanneer iemand een hartaanval krijgt, dan komt er te weinig zuurstof in het hart. Bijvoorbeeld omdat er slagaders dichtgeslibd of verkalkt zijn. De klassieke symptomen zijn: een druk op de borst en stralingspijn naar de linkerarm. Maar wat blijkt? Dat zijn symptomen die vooral mannen ervaren. Bij vrouwen voelt zo’n aanval totaal anders. Zij krijgen eerder een beangstigend gevoel, soms in combinatie met rugpijn. Er is soms stralingspijn naar de linkerarm, maar óók naar de rechterarm én naar de tanden. Sommige vrouwen kloppen bij de tandarts aan met klachten als ‘Ik krijg tandpijn als ik de trap op loop’. Dit zou een alarmbelletje moeten doen rinkelen dat er iets met het hart kan zijn. Ook hier is het de taak van de arts om goed door te vragen naar de omstandigheden en de precieze klachten.” 

Mannelijke proefkonijnen 

Prof. Brugada: “Er is nog een reden waarom hartklachten bij vrouwen minder serieus worden genomen. Doorheen de geschiedenis werd hartmedicatie standaard getest op mannen. Meer bepaald: op witte mannen. De wetenschappelijke kennis over hartproblemen, diagnose en behandeling bij vrouwen of mensen die niet wit zijn, staat daardoor eigenlijk heel wat minder ver. Dit komt deels doordat vrouwen die nog kinderen kunnen krijgen niet toegelaten worden tot medische proeven met nieuwe medicatie. Het risico voor toekomstige zwangerschappen en de gezondheid van de baby wordt te groot geacht.” 

Miskende klachten opmerken 

Prof. Brugada: “We kunnen zeker besluiten dat vrouwen vaak blijven rondlopen met niet opgemerkte of miskende hartproblemen tot een aanval ze opeens aan het licht brengt. Het is belangrijk dat artsen hartklachten bij élke patiënt grondig bevragen en onderzoeken, ongeacht de leeftijd, het geslacht of de etnische afkomst.”