COPD: deze sluipende ademhalingsaandoening begrijpen

Tabak, de belangrijkste risicofactor

COPD, chronic obstructive pulmonary disease of chronische obstructieve longziekte, wordt gekenmerkt door een langdurige ontsteking van de kleine luchtwegen. Hierdoor ontstaat er aanhoudende kortademigheid en een onomkeerbaar verlies van de ademhalingscapaciteit. In 80 à 90% van de gevallen ontstaat COPD door roken. Hoe langer en hoe meer een persoon rookt, hoe groter het risico. Andere factoren zoals vervuiling, bepaalde werkomgevingen of blootstelling aan rook in slecht geventileerde woningen kunnen ook een rol spelen.

COPD in enkele cijfers

COPD treedt zelden op vóór de leeftijd van 45 jaar, maar komt steeds vaker voor na 65 jaar. Wereldwijd is het de vierde doodsoorzaak, met meer dan 3 miljoen sterfgevallen per jaar. In België lijden naar schatting 700.000 mensen aan deze aandoening, maar slechts de helft daarvan zou gediagnosticeerd zijn. Het is een van de meest voorkomende en meest onderschatte chronische ziekten in ons land.

Wat zijn de symptomen?

COPD ontwikkelt zich langzaam. Veel patiënten beseffen niet dat ze eraan lijden totdat de symptomen definitief optreden:

• kortademigheid, eerst bij intense fysieke inspanning en vervolgens geleidelijk ook bij minder intensieve activiteiten of zelfs zonder fysieke inspanning
• aanhoudende hoest, vaak gepaard gaand met slijmen
• chronische vermoeidheid, soms gekoppeld aan een zuurstoftekort
• verergering: plotse verslechteringen waardoor een intensievere behandeling of zelfs een ziekenhuisopname nodig is

Beetje bij beetje worden zelfs de meest alledaagse activiteiten moeilijk: traplopen, naar het werk gaan, zich aankleden, tuinieren, boodschappen doen, fietsen, enz. Op lange termijn kan dit een aanzienlijke impact hebben op de levenskwaliteit van patiënten. De ziekte verzwakt het natuurlijke afweersysteem. Hierdoor krijgen virale en bacteriële infecties vrij spel.

Gevolgen die veel verder reiken dan de longen

COPD raakt niet alleen de ademhaling. Deze ziekte gaat vaak gepaard met andere aandoeningen (comorbiditeit) zoals hypertensie, hartaandoeningen, diabetes type 2, osteoporose, depressie of zelfs een verhoogd risico op longkanker.

Leven met COPD

COPD is een onomkeerbare chronische ziekte: je zal er niet van genezen, maar je kan de evolutie wel afremmen en je levenskwaliteit verbeteren dankzij een aangepaste behandeling.

• Stoppen met roken is de meest doeltreffende maatregel: zelfs als de longen niet volledig herstellen, remt stoppen met roken de evolutie van de ziekte af en is daarom van essentieel belang. Stoppen met roken blijft de meest doeltreffende manier om COPD te voorkomen.
• Behandelingen met geneesmiddelen, vaak in de vorm van inhalatoren, helpen de luchtwegen te openen en de symptomen te verminderen. Een correct gebruik van inhalatoren, onder begeleiding van uw apotheker en arts, is uiterst belangrijk. Inhalatie – Video’s | Belgian Respiratory Society (BeRS)
• Regelmatige lichaamsbeweging verbetert de spierkracht en de ademhalingscapaciteit. Zo kan je bijvoorbeeld dagelijks gaan wandelen, fietsen, zwemmen of zelfs gaan fitnessen. In bepaalde gevallen wordt ook ademhalingsrevalidatie voorgeschreven.
• Evenwichtige voeding speelt eveneens een rol: sommige patiënten lijden aan ondergewicht, anderen aan overgewicht. Beide situaties compliceren de behandeling van de ziekte. Wanneer nodig, kan je arts je voor advies doorsturen naar een diëtist of een voedingsdeskundige.
• De griep- en pneumokokkenvaccins zijn sterk aangeraden om het risico op verergerende infecties in te perken.