
Praten met iemand met dementie
Praten met een persoon met dementie kan uitdagend zijn. Wat zeg je wel en niet? Hoe kan je verbinding maken? Deze tips helpen je op weg.
Sla de introductie niet over
Neem je tijd om het gesprek goed te starten. Ga dichtbij de persoon staan of zitten, liefst op gelijke hoogte. Maak oogcontact, raak de persoon even kort aan als die dat prettig vindt, of spreek hen aan met hun voornaam. Maak rustig duidelijk dat je graag wil praten. Als de persoon je niet (meer) herkent, werkt het rustgevend om te laten weten wie je bent en wat je komt doen.
Hou het eenvoudig
Praat over één duidelijk afgelijnd onderwerp. Kies voor eenvoudige woorden en korte, heldere zinnen. Heb je vragen, vuur die dan niet massaal af, maar beperk je tot één duidelijke vraag. Open vragen, zoals ‘Wat wil je eten?’, kunnen soms moeilijk zijn. Kies liever voor gesloten vragen en bied daarin een keuze tussen twee opties, zoals ‘Wil je een boterham of een stuk fruit?’ Bevestig wat de persoon zegt om te laten zien dat je luistert, en hen goed begrepen hebt. Herhaal het onderwerp of vat het gesprek regelmatig samen.
Blijf geduldig
Hou er rekening mee dat iemand met dementie soms meer tijd nodig heeft om informatie te verwerken. Geef de persoon rustig de tijd om te begrijpen wat je hebt gezegd of gevraagd,en daarna te reageren. Toon ook belangstelling voor hun verhaal. Ook al heb je dat al vele keren gehoord.
Blijf respectvol en positief
Blijf de persoon met dementie als een volwaardig volwassen persoon behandelen. Gebruik geen verkleinwoorden en praat met een warme, vriendelijke stem. Probeer geduldig, begripvol en respectvol te blijven, ook als de communicatie uitdagend wordt. Corrigeer de persoon niet als die iets verkeerd zegt, maar probeer de boodschap op een andere manier over te brengen. Gebruik stemvolume en intonatie, en indien nodig ook lichaamstaal: doe dingen voor, of wijs dingen aan. Let er ook op om niet over de persoon te praten waar die bij is.
Creëer een rustige omgeving
Praten gaat makkelijker in een omgeving met weinig afleiding. Zoek dus een plek waar niet te veel andere prikkels zijn. Zo blijft de focus makkelijker op jullie gesprek.
Pas je aan
Niet elke persoon met dementie heeft dezelfde uitdagingen en behoeften. Hoe die zich voelt of gedraagt, kan doorheen de tijd, of zelfs van moment tot moment, verschillen. Ga mee in het verhaal van de persoon, of zoek informatie in hun levensgeschiedenis. Luister, kijk, en veer mee. En probeer het gevoel achter de woorden te vangen. Let op hoe iemand reageert en ga daarop in. Benoem de gevoelens die je denkt te zien. Zeg niet: ‘Ik vergeet ook wel eens wat’, maar bevestig dat het erg is om zo veel te vergeten. Ook humor kan helpen om het gesprek wat luchtiger te maken.
Reken op Helan
Ontdek op deze pagina wat Helan kan betekenen voor jou en je naasten.
Deel dit artikel
Verder lezen
‘Zie mijn pijn’ maakt mentale pijn zichtbaar met artificiële intelligentie
Psychisch lijden is vaak onzichtbaar en moeilijk onder woorden te brengen. Maar mentale pijn is écht. Via artificiële intelligentie maakte Helan Ziekenfonds de pijn van drie mensen zichtbaar én bespreekbaar.
Op een gezond nieuw jaar
2021 was best een pittig jaar, ook voor onze dienst Helan Kinderopvang. Begin 2021 bundelden we de krachten tussen de voormalige Partena en OZ-kinderdagverblijven tot een kinderopvangdienst met 51 kinderdagverblijven, actief in 4 Vlaamse provincies en Brussel.