Neonatologie: wat als je kindje te vroeg geboren wordt?

Wanneer het woord ‘neonatologie’ valt, komen er meteen beelden naar boven van kleine ukjes in couveuses omgeven door monitors. Maar wanneer is er sprake van vroeggeboorte? Welke gevolgen heeft dit voor het kindje en hoe wordt hiermee omgegaan op de dienst neonatologie? 

Wat is vroeggeboorte?

We spreken van vroeggeboorte als de zwangerschapsduur korter is dan 37 weken. Telt de zwangerschap minder dan 32 weken, dan gaat het om extreme prematuriteit. Een vroeggeboorte is geen uitzonderlijke situatie, want ongeveer zeven procent van de zwangerschappen eindigt in een vroeggeboorte.

Tot 24 weken is een baby niet levensvatbaar, vanaf 25 weken stijgen de overlevingskansen naar bijna 56%. Elke week dat een kindje langer in de baarmoeder kan verblijven nemen deze kansen exponentieel toe. 

Naast prematuriteit kan er soms ook sprake zijn van dysmaturiteit, een te laag geboortegewicht voor de duur van de zwangerschap. Een te laag geboortegewicht kan zowel voorkomen bij te vroeg geboren baby’s als bij kindjes die na een voldragen zwangerschap ter wereld komen. 

Wat zijn mogelijke oorzaken van vroeggeboorte?

Heel vaak is het niet mogelijk om een spontane vroeggeboorte te verklaren. In een aantal gevallen kan er wel een duidelijke reden aangewezen worden. 

• Zwangerschapsvergiftiging, met als gevolg een te hoge bloeddruk, zien we bij het slecht functioneren van de moederkoek. Wanneer er ernstige zwangerschapsvergiftiging optreedt en medicijnen of andere maatregelen niet meer helpen, moet het kindje vroegtijdig geboren worden.
   
• Roken heeft negatieve gevolgen voor het verloop van je zwangerschap en de gezondheid van je kindje. Roken vergroot de kans op vroeggeboorte.
   
• De leeftijd van de moeder speelt ook een belangrijke rol. Hoe ouder de toekomstige moeder is, hoe groter de kans op een onvolledige zwangerschapsduur.Vooral infecties binnen de baarmoeder, maar ook ontstekingen elders in het lichaam van de moeder kunnen tot een vroeggeboorte leiden.

Het is ook belangrijk te weten dat tweelingen doorgaans na een zwangerschap van 37 weken ter wereld worden gebracht. Na dit moment neemt - naast de beschikbare plaats in de baarmoeder - de kwaliteit van de placenta af.  

Wat zijn de grootste bezorgdheden voor baby’s in neonatologie?

• Premature baby’s zijn erg kwetsbaar. Afhankelijk van het moment waarop ze geboren worden, zijn hun organen nog niet volledig volgroeid. Vooral de toestand van de longen is van cruciaal belang voor de overlevingskansen. De longblaasjes, die de uitwisseling van zuurstof en koolstofdioxidegas in ons lichaam regelen, beginnen zich pas vanaf de 22ste week te ontwikkelen. Daarom krijgen moeders die te vroeg dreigen te bevallen naast weeënremmers ook corticosteroïden toegediend, die de longrijping bevorderen.
   
• Een ander belangrijk orgaan is de lever. Wanneer deze nog niet volgroeid is, kunnen baby’s last hebben van geelzucht. Dit wordt opgelost door hen onder blauwe lampen te leggen, wat de schadelijke stof bilirubine doet afbreken. 
   
• Te vroeg geboren baby’s hebben vaak ook moeite met het regelen van hun lichaamstemperatuur. De warme omgeving van een couveuse op de dienst neonatologie helpt hen hierbij.
   
• Het immuunsysteem van deze kleintjes staat nog niet op punt, ze zijn dus heel wat gevoeliger voor infecties.
   
• Bloedarmoede is ook een veelvoorkomend probleem bij premature baby’s. Ze slagen er nog niet in om voldoende ijzer uit hun voeding te halen, met bloedarmoede tot gevolg. Dit kan opgelost worden door middel van een bloedtransfusie.
   
• Borstvoeding bij te vroeg geboren baby’s is moeilijk. De moeder kolft daarom meestal de melk af, waarna het kindje ofwel via een flesje ofwel via een sonde gevoed wordt.

En de ouders?

Wanneer je kindje te vroeg geboren wordt, kom je als ouder in een ongebruikelijke situatie terecht. In plaats van in een bedje op de kamer van de moeder, ligt de baby nu in een couveuse op de dienst neonatologie. Ouders van premature kindjes kunnen niet zomaar hun kleintje voeden of knuffelen wanneer ze dit willen.

Te vroeg geboren baby’s verblijven ook, afhankelijk van de situatie, heel wat langer in het ziekenhuis. De kersverse ouders gaan dus naar huis zonder dat ze hun kindje meteen kunnen meenemen. Het hoeft dus niet te verbazen dat je in deze situatie extra aandacht kunt gebruiken en soms hulp nodig hebt. In sommige ziekenhuizen is het wel mogelijk om als ouder te blijven overnachten, informeer dus zeker naar de mogelijkheden voor rooming-in.

Het team van de neonatologie is er speciaal voor opgeleid om jou als ouder in deze moeilijke periode te begeleiden. Laat je goed omringen, spreek met lotgenoten en vraag raad aan het aanwezige team. 

Alles over je zwangerschap

Zwanger, of net bevallen? Schrijf je in voor de nieuwsbrieven van Helan: je ontdekt hoe je baby groeit, wat je moet regelen, en wat Helan voor jou doet.