Hoe herken je ADHD?

Eerst en vooral: waarvoor staat die afkorting nu precies? ADHD staat voor Attention Deficit Hyperactivity Disorder. Dus niet Alle Dagen Heel Druk zoals het wel eens klinkt in de volksmond. Het is wel een aangeboren aandachtstekortstoornis met of zonder hyperactiviteit en impulsiviteit. 

Wat is ADHD?

Veel kinderen kunnen onoplettend, impulsief of druk zijn, maar het gaat om het aanhoudend patroon van onoplettendheid en/of hyperactiviteit-impulsiviteit én de beperkingen die hierdoor ontstaan bij kinderen met ADHD. Met andere woorden, er moeten duidelijke aanwijzingen zijn van significante beperkingen in het sociale, school- of beroepsmatig functioneren.

Studies zijn momenteel nog niet eenduidig over de prevalentie. Men vermoedt dat ADHD voorkomt bij één kind op 20. De diagnose wordt gesteld door een arts, bij voorkeur een kinderpsychiater en/of een multidisciplinair team.

Subtypes ADHD

• Type 1: Overwegend onoplettend beeld - aandachtsproblemen maar weinig of geen hyperactiviteit en impulsiviteit
  Dit type gaat ook schuil onder de naam ADD. Deze kinderen slagen er vaak niet in voldoende aandacht te geven aan details. Ze hebben moeite om hun aandacht bij een taak te houden en zijn makkelijk afgeleid. Daardoor maken ze ook gemakkelijk fouten bij schoolwerk of andere activiteiten. Bovendien zijn deze kinderen vaak vergeetachtig bij dagelijkse bezigheden en kunnen ze niet goed organiseren. Soms lijkt het alsof ze niet luisteren. Bij dit subtype merkt men vooral dat de prestaties op school vaak niet evenredig zijn met de mogelijkheden van het kind.
   
• Type 2: Overwegend hyperactief-impulsief beeld - ernstige en aanhoudende impulsiviteit en hyperactiviteit maar weinig of geen aandachtsproblemen
  Deze kinderen vertonen motorisch en/of verbaal druk en impulsief gedrag. Dit heeft ook een impact op het sociale leven van het kind. Hij of zij dringt zich op, verstoort vaak de activiteiten van anderen,...  Als het kind ouder wordt, vertaalt dit gedrag zich naar innerlijke onrust.
   
• Type 3: Gecombineerd type - aandachtsproblemen, concentratiestoornissen en hyperactiviteit en/of impulsiviteit
  Dit type krijgt eigenlijk de definitie van ADHD, en is ook de meest voorkomende vorm.

Hoe herken je ADHD?

Impulsiviteit, hyperactiviteit en aandachts- en concentratieproblemen, hoe herken je dit in alledaagse situaties? We geven enkele voorbeelden. 

• Snel afgeleid door omgeving;
• Vergeetachtig;
• Heel veel en druk praten;
• Moeite met stilzitten;
• Moeite met instructies;
• Moeite om aandachtig te blijven;
• Taken niet afmaken;
• Niet op beurt kunnen wachten;
• Anderen onderbreken, storen.

Elk kind vertoont wel eens bovenstaande eigenschappen, dat is normaal. Gecombineerd of apart. Blijft het gedrag aanhouden? Krijgt het gedrag een impact op het leven van je kind, bijvoorbeeld door slechte schoolprestaties, problemen met leeftijdsgenoten of een laag zelfbeeld? Dan kun je om raad vragen bij je huisarts.

Kinderen met ADHD hebben net als alle andere kinderen ook veel kwaliteiten. Het zijn over het algemeen zeer enthousiaste, dynamische kinderen met veel creativiteit. ADHD-symptomen nemen af of veranderen van vorm wanneer kinderen ouder worden. De hyperactiviteit verandert bijvoorbeeld in innerlijke onrust en gedrevenheid. Mensen met ADHD kunnen door de jaren heen strategieën en vaardigheden ontwikkelen om met hun problemen om te gaan. Ze kunnen bijvoorbeeld hun leven zo inrichten dat ze hun creativiteit, energie en onrust kwijt kunnen in hun werk, hobby’s of sport.

Hoe kun je als ouder je kind met ADHD helpen?

ADHD kan misschien vermoeiend zijn voor de omgeving van je kind maar ook voor je kind zelf is het niet altijd makkelijk. Kinderen met ADHD hebben vaak een negatief zelfbeeld onder meer door alle opmerkingen van hun omgeving op hun gedrag. Ook slechte schoolprestaties kunnen het zelfbeeld van je kind aantasten. Gelukkig kan jij als ouder ook helpen om je kind te stimuleren en te motiveren!

• Focus op de positieve kwaliteiten en (school)prestaties en tracht deze vaak te benoemen.
   
• Informeer de school. Bekijk samen met de (zorg)leerkracht en je kind welke hulpmiddelen ingezet kunnen worden in de klas. Voorbeelden van hulpmiddelen zijn een dempende koptelefoon, een plek in de klas zonder al te veel afleiding, visuele ondersteuning,...
   
• Zorg voor een open communicatie. Goede sociale relaties bieden een belangrijke buffer voor kinderen met ADHD.
   
• Bespreek samen met je kind sociale situaties die moeilijk waren en verruim van daaruit de sociale vaardigheden.
   
• Plan samen met je kind zijn of haar huiswerk. Je kind zelf kan niet zo goed organiseren en zal zijn of haar boeken pas openslaan als het te laat is. Probeer te visualiseren, daar zijn kinderen met ADHD sterk in.
   
• Zorg voor routine. Een vast schema voor eten, sporten, tv-kijken en slapen.

ADHD en behandeling

Onder de leeftijd van vijf jaar is de diagnose ADHD niet goed te stellen, aangezien er op die leeftijd gelijkaardig gedrag aanwezig kan zijn ten gevolge van bijvoorbeeld een vertraagde ontwikkeling.

Denk je dat je kind professionele hulp nodig heeft? Ga dan eerst langs de huisarts of kinderarts. Hij of zij kan je vervolgens doorverwijzen naar de juiste personen of instanties voor een correcte diagnose. Sinds kort heeft ook elke provincie een ADHD-expert die huisartsen, ouders en leerkrachten informeert over de aandoening.

Een ADHD-diagnose is een gedragsdiagnose. Binnen psychotherapie bij een psycholoog of orthopedagoog kan bekeken worden hoe een kind en zijn of haar gezin maximaal ondersteund kunnen worden. Er zal gewerkt worden aan het versterken en uitbreiden van de coping strategieën van het kind, het uitbouwen van een meer positief zelfbeeld en daarnaast ook aan het aanpassen van de context aan de moeilijkheden. Soms is medicatie nodig. Ook therapie en psycho-educatie zijn effectief. Als je ervoor kiest om naar een psychotherapeut te gaan, komt Helan tussen in de kosten. 

Nieuwe site biedt duidelijke informatie over omgang met kinderen met ADHD

Voor ouders, leerkrachten, zorgverleners, …

Deze website vertaalt de belangrijkste wetenschappelijke richtlijnen rond ADHD en ADD naar glasheldere info en bruikbare tips. Op die manier is de informatie toegankelijk voor iedereen in de omgeving van kinderen en jongeren met deze ontwikkelingsstoornissen: van ouders, familie en vrienden tot leerkrachten en zorgverleners.

Voorzichtig met medicatie

Die juiste keuzes slaan onder meer op de medicatie bij ADHD. Want aandachtsstoornissen los je niet op met ‘zomaar een pilletje’. Een goede behandeling steunt op verschillende pijlers: psycho-educatie, gedragsaanpak en in sommige gevallen ook medicatie.

Daarom wil de site zorgverleners ook ondersteunen bij hun voorschrijfgedrag. Want vandaag krijgen kinderen en jongeren met ADHD of ADD soms onnodig psychostimulantia voorgeschreven, terwijl daar de nodige gezondheidsrisico’s aan verbonden zijn.

Meer info

Neem een kijkje op www.adhd-traject.be. Wil je graag weten Helan nog voor jou kan betekenen? Ontdek ons aanbod.