Je browser is niet ondersteund door onze website, gelieve een upgrade te doen van de huidige versie van je browser.
Nachtrust is een van de belangrijkste pijlers voor een goede gezondheid. Slaap versterkt je weerstand, verbetert je prestatievermogen en je bouwt er nieuwe energie mee op. Toch kampt 1 op 3 Belgen met acute slaapproblemen en slaapt 1 op 10 zelfs chronisch slecht. Velen grijpen naar slaappillen en dat is niet zonder gevaar.
Met een eenvoudig klein pilletje kan je slapen als een roos. Dat is de opvatting van heel wat Belgen. Maar niets is minder waar. Uit wetenschappelijke studies blijkt dat de slaapkwaliteit daalt door het gebruik van slaapmiddelen. Als je een slaappil neemt, geeft dat je geen natuurlijke en dus ook geen verkwikkende slaap.
Bovendien raak je er snel aan gewend: al na vier weken heeft de medicatie geen enkel fysiek effect meer. Daarnaast zijn slaappillen erg verslavend. Ervan afkicken is aartsmoeilijk.
Ik verwijs dikwijls naar wat ik de “slaapparadox” noem: enerzijds weten we hoe belangrijk slaap is voor onze gezondheid en ons algemeen welzijn, anderzijds geven we nog veel te weinig prioriteit een het belang van slapen in onze levenshiërarchie. We slapen doorgaans te weinig en/of niet kwaliteitsvol en in de plaats meer evenwicht te brengen in onze slaap-waakcyclus, denken we nog te vaak dat een slaap- of kalmeerpil de oplossing zal bieden.
Belgen zijn koploper wat betreft het gebruik van verslavende slaap- en kalmeermiddelen (benzodiazepines of kortweg benzo’s). We staan in de top 3.
12% van de Belgen neemt slaappillen, waarvan 5% om langdurig gebruik gaat. Om geen benzo’s te moeten slikken, nemen veel Belgen hun toevlucht tot melatonine, een niet-verslavend hormoon.
Melatonine is een hormoon dat in je hersenen geproduceerd wordt. Het regelt o.a. het slaap-waakritme regelt. De pijnappelklier in je hersenen produceert melatonine als het donker wordt. Dat maakt je moe en slaperig. Het wordt synthetisch nagebouwd en verkocht als middel om beter te slapen of tegen jetlag.
Steeds meer mensen gebruiken het omdat ze geloven dat ze iets onschuldigs nemen en tegelijkertijd wegblijven van de benzo’s. ‘Geen goed plan’, zegt Kristien Coteur, postdoctoraal onderzoekster aan de KU Leuven. ‘Mensen die het op goed geluk beginnen nemen, gooien vaak hun eigen ritme overhoop.’
Op dit moment is er onvoldoende bewijs dat melatonine werkt als gewoon slaapmiddel bij slechte slapers. Melatonine zou bij correct gebruik wel enigszins werken bij stoornissen van het dag-nachtritme, zoals een jetlag.
Daarnaast helpt een korte behandeling met melatonine mogelijk om beter in te slapen. Het effect is zeer beperkt: je slaapt ietsje sneller in, afhankelijk van de studie zo'n 4 tot 11 minuten. Het is maar de vraag of zo'n kleine tijdswinst de moeite loont om melatonine in te nemen.
Het is niet verstandig om de dosis melatonine te verhogen. Als je hoge dosissen inneemt, kan je overdag last krijgen van:
Je slaap-waakritme raakt verstoord.
Ook mogelijke bijwerkingen van melatoninepillen op lange termijn zijn nog onbekend.
Bron: Gezondheid en Wetenschap
Nog een belangrijke reden om deze wondermiddeltjes uit het medicijnenkastje te bannen: slaappillen hebben een placebo-effect. De helft van de werking ervan speelt zich louter af in ons hoofd. We denken sneller te zullen slapen, maar dat strookt niet met de realiteit. Waarom dan zo veel betalen voor pillen die maar voor de helft werken, je gezondheid schaden en bovendien slechts 4 weken effectief hun nut bewijzen?
Langdurig gebruik van slaappillen leidt alleen maar tot meer problemen. Tel maar op. Ze zijn duur, de slaapkwaliteit is ondermaats en er ontstaat gewenning, ze tasten je geheugen en concentratie aan. Hoog tijd dus om ze eindelijk eens echt aan de kant te schuiven. Want slaappillen zijn te veel ingebed in onze maatschappij terwijl er heel wat alternatieven voorhanden zijn.
Uit onderzoek blijkt dat mensen met chronische pijn vaker een slaapprobleem hebben dan gezonde leeftijdsgenoten. Zo zou 50 tot zelfs 70 procent klagen over een verstoring van de slaap.
Pijn en slaap hebben een wisselwerking: pijn zorgt ervoor dat je wakker blijft, maar een te kort aan slaap versterkt ook de pijnbeleving. En dat is niet alles: pijn zorgt er namelijk ook voor dat je je minder goed in je vel voelt, en meer spanningen en zorgen krijgt. De impact die de pijn en het gebrek aan slaap op mensen hebben is dus vaak groot. Voor patiënten met chronische pijn is het dus sterk aangewezen om samen met zijn of haar huisarts / specialist te bekijken op welke manier slaaptherapie kan ingezet worden.
Slaapmedicatie is slecht voor je gezondheid, erg verslavend en in veel gevallen geeft de werking niet het gewenste resultaat. In plaats van pillen te slikken denken we beter aan alternatieven zoals slaaptrainingen!
Kamp je met slaapproblemen, praat erover met je huisdokter en/of een slaapspecialist. In veel gevallen zal die je informeren over de mogelijkheden voor slaaponderzoek en slaaptherapie in de buurt. Slaaptherapie vergt heel wat inspanning, het is als het ware een heropvoeding in slapen, maar het biedt snel resultaat en rendeert op lange termijn.
Slaaptherapie wordt inmiddels beschouwd als de eerstelijnsbehandeling voor slaapproblemen. Dat wil zeggen dat het de behandeling is die in eerste instantie voor slaapproblemen zou moeten gestart worden en de meeste resultaten biedt.
Goed slapen is voor een groot deel de juiste gewoontes aanleren: vaste bedtijden aanhouden, schermgebruik aanpassen, sporten, … Helan zet 5 aanbevelingen op rij om beter de slaap te vatten:
Levens- en slaapkwaliteit zijn nauw met elkaar verbonden. Een gezonde slaap bevordert de concentratie en verhoogt je weerstand tegen infecties. Een goede matras en het juiste hoofdkussen bezorgen je een ontspannen en gezonde nachtrust waarbij je rug- en nekwervels de tijd krijgen om te recupereren.
Kijk op Helan Zorgwinkel voor ons aanbod.
Iedereen heeft slaap nodig. Maar niet voor iedereen gaat dat zonder problemen.
Deel dit artikel
Verder lezen
Wil je niet langer wakker liggen door een verstoorde nachtrust? Ontdek hier hoe je jouw slaapprobleem kan opplossen.
Slapen is voor de mens onontbeerlijk voor een goede gezondheid. Een nachtje slecht slapen kan een negatief effect op je concentratie en reactievermogen hebben. Op lange termijn kan slaaptekort slaapproblemen in de hand werken. Enkele tips voor een zalige nachtrust!
Kan je de slaap niet vatten, zelfs als je doodmoe bent? Lig je klaarwakker zodra je in bed stapt? Ontdek hier diverse tips om beter te slapen.
Sarah testte slaaptherapie uit en ontdekte zo een heel andere kijk op slapen. Leer hoe slaaptherapie kan helpen bij diverse slaapproblemen.