Seks: durven jongeren erover praten?

Praten over seks is moeilijk

Uit onze bevraging bij 1.000 jongeren tussen 16 en 25 blijkt dat maar 20 procent van de jongeren die geen chronische ziekte hebben een goede gezondheid linkt aan veilig vrijen.

En hoewel ze doorgaans een positieve vertrouwensrelatie hebben met hun huisarts (65%), bespreekt maar 33 procent van de jongens en 24 procent van de meisjes anticonceptie met die arts. Vrienden, vriendinnen en partners zijn met grote voorsprong de nummer één gesprekspartner. En jongeren praten met hen vooral over ‘er goed uitzien’ en ‘relaties’.

Seksuele vorming

Is seks wel bespreekbaar genoeg bij onze jongeren en hoe gaat het met seksuele vorming vandaag op school? Volgens Wannes Magits van het Vlaams expertisecentrum voor seksuele gezondheid, bestaat er weinig onderzoek naar: “We horen wel van jongeren dat ze de seksuele vorming op school te biologisch vinden. En dat ze sommige invalshoeken missen: hoe moet je flirten, hoe pak je die eerste keer aan, hoe doe je op een veilige manier aan sexting etc.

Wat we ook vaak horen is dat de seksuele vorming heel hetero- en cisnormatief is. Er wordt hoofdzakelijk gekeken naar heteroseksuele seks.”

Helaas is er maar weinig onderzoek dat die vermoedens objectief in kaart brengt, zegt Wannes Magits: “Omdat er weinig onderzoek is, weten we niet precies hoeveel aandacht er op school echt besteed wordt aan bepaalde thema’s.

Wij proberen vanuit Sensoa wel heel wat informatie, lestips en middelen aan te bieden aan leerkrachten om rond die thema’s te werken. En ik denk dat de meeste leerkrachten zelf ook overtuigd zijn van het belang van lessen rond relaties en seksualiteit, zeker sinds de #metoo-beweging.”

Is het normaal dat …?

Nochtans weten ze bij Sensoa goed genoeg met welke vragen jongeren vooral worstelen, aldus Wannes Magits: “Wij krijgen heel veel vragen die beginnen met ‘Is het normaal dat…’ gevolgd door iets over gedrag, lichaam of relaties.

Jongeren hebben bij seksuele vorming vooral veel nood aan geruststelling. Ook praten op een normale en sekspositieve manier is belangrijk. Zeggen dat seks leuk kan zijn en uitleggen hoe je het leuk kan maken. En ook voldoende aandacht voor de LGBTQIA+ community is belangrijk. Inclusief taalgebruik kan daar alvast bij helpen.”

Drempels wegnemen

Wat Wannes Magits vooral opvalt in de cijfers van de bevraging bij jongeren is dat de seksuele thema’s zo laag scoren: “Minder dan een derde van de meisjes zegt dat anticonceptie hen bezighoudt. Dat vind ik toch opvallend weinig, voor meisjes op een vruchtbare leeftijd.

Wat wel goed is, is dat jongeren een goede relatie blijken te hebben met hun huisarts. Daarom proberen wij huisartsen ook te motiveren om zelf het gesprek te beginnen met jongeren. Maar er zijn bij beide partijen nog drempels.”

En ook als het over vertrouwelijkheid gaat, is er nog werk aan de winkel, merkt Wannes Magits op: “Neem nu een jongere die een SOA-test laat afnemen bij de huisarts. Zo lang die nog ten laste staat bij z’n ouders, zal de terugbetaling op het terugbetalingsoverzicht te zien zijn.

Dat dit niet volledig anoniem kan, is natuurlijk een drempel.” Dat jongeren weten waar ze terecht kunnen als ze vragen hebben over seks, is nochtans heel belangrijk.

Wannes Magits: “Uit een onderzoek rond sexting bij jongeren bleek dat de meesten wel iemand hebben om mee te praten als ze met een probleem zitten. Maar een kwart zei bij niemand terecht te kunnen. Het is die doelgroep die we voortdurend moeten blijven proberen te bereiken.”