De geneeskracht van levensstijl: hoe kleine veranderingen je gezondheid boosten

Wat is het effect van chronische ontsteking op je gezondheid?

“Bij een wond of een infectie zorgt een acute ontsteking ervoor dat je lichaam zich snel verdedigt en herstelt. Dat is uiteraard prima. Maar er kan ook een ontstekingsreactie ontstaan door een ongezonde levensstijl, overgewicht of stress. En dan spreken we van een chronische ontsteking.

Chronische ontsteking blijft dikwijls jaren onopgemerkt. Toch put het je lichaam langzaam uit. Je kan het vergelijken met een huis dat net niet hard genoeg brandt om het alarm te laten afgaan. Maar dat smeulend vuurtje brengt op termijn schade toe aan de cellen en organen in je lichaam."

Chronische ontsteking speelt een rol bij de ontwikkeling van o.a.:

• hart- en vaatziekten
• kanker
• diabetes
• obesitas
• dementie

Hoe weet je dat je een chronische ontsteking hebt?

Vaak zijn er geruime tijd vage klachten zonder duidelijke oorzaak:

• onverklaarbare vermoeidheid
• lichte pijn aan spieren of gewrichten
• een opgeblazen gevoel
• soms zelfs depressies

Bloedtests kunnen acute ontstekingen opsporen via markers als CRP. Voor het opsporen van chronische, laaggradige ontsteking, en het inschatten van cardiovasculaire risico’s, kan een hsCRP-test gebruikt worden.

Wat kan je eraan doen?

Het goede nieuws is dat relatief eenvoudige aanpassingen aan je levensstijl een positieve invloed hebben op chronische ontsteking. Zo werken bepaalde voedingspatronen zoals het mediterrane dieet ontstekingsremmend.

Maar even belangrijk zijn:

• genoeg bewegen
• goed slapen
• chronische stress beperken
• langdurige blootstelling aan schadelijke stoffen vermijden

Zelfs eenzaamheid en sociaal isolement kunnen het immuunsysteem verzwakken en ontstekingen bevorderen.

Beseffen we genoeg dat onze levensstijl onze gezondheid beïnvloedt?

Len De Nys: “We vinden het lastig om op lange termijn te denken. Evolutionair zijn we als soort altijd goed geweest in acuut overleven. We komen niet zo gemakkelijk in actie als er geen urgentie is.

Daarom staan we meestal pas stil bij het effect van onze levensstijl op onze gezondheid als we in de problemen komen.”

Ligt het dan aan ons brein?

Len De Nys: “We leven graag comfortabel. Veel mensen leiden een overwegend zittend leven. Er is geen schaarste meer, dus blijven we eten. Ook onze omgeving leidt tot minder goede keuzes.

In steden hebben mensen meer overgewicht omdat fast food er meer beschikbaar is. Uit onderzoek blijkt dat de gezondheidscijfers beter zijn op plaatsen waar gezonde keuzes goedkoper gemaakt worden, en waar het aantrekkelijker is om te fietsen of te wandelen.”

Heeft de natuur ook een positief effect op ontstekingen?

“Contact met de natuur is essentieel voor onze gezondheid en welzijn. Tijd doorbrengen in een groene omgeving (of aan zee) is een krachtige manier om chronische ontsteking te verminderen en je immuunsysteem te versterken.

Uit studies blijkt dat wanneer mensen met stress of slaapproblemen in de natuur gaan kamperen zonder blootstelling aan schermen, melatonine, cortisol en ontstekingswaarden verbeterden. Veel mensen hebben een tekort aan natuur. Dus tijd doorbrengen in parken, bossen of tuinen is zeker een goed idee.”

Zijn aanpassingen aan je levensstijl altijd zinvol?

Len De Nys: “Een gezonde levensstijl werkt niet alleen preventief, maar biedt heel wat opties voor betere zorg en herstel. Zelfs als je al ziek bent. Tijdens chemotherapie kan levensstijl bijwerkingen verminderen. Ook bij diabetes en alzheimer kan een gezonde levensstijl echt verschil maken.

Ik doe mee aan kankeronderzoek en ik werkte met patiënten met multiple sclerose. Daar heb ik gezien hoeveel winst er te behalen is met levensstijl. Zelfs als je ziek bent.”

Waarmee te beginnen?

Kleine aanpassingen hebben vaak al na 8 tot 12 weken resultaat.

En zoek het niet te ver. Ook deze kleine zaken hebben al effect:

• een half uur wandelen
• een half uur vroeger gaan slapen
• één keer per week peulvruchten eten

4 tips van Len

1. Slaap: consistent op hetzelfde uur opstaan en gaan slapen, stelt je biologische klok optimaal af

2. Voeding: ontstekingsremmende swaps

   • vervang frisdrank door water, thee of kombucha

   • vervang snoep door bessen: blauwe en zwarte bessen, aardbei, frambozen

   • vervang spek of salami door SMASH-vissen (zalm, makreel, ansjovis, sardines, haring)

3. Beweging: koppel kleine bewegingsmomentjes aan bestaande dagelijkse gewoontes

   • klap je je laptop dicht? Stretch 2 minuten

   • loopt de koffie door? Doe 3 push-ups tegen de muur

   • telefoongesprek? Maak een kantoor-, huis- of tuinwandeling

4. Stress: 5 minuten per dag cyclisch zuchten is een gamechanger

   • adem door je neus tot je longen vol zijn, adem nog een beetje bij en adem dan langzaam uit

Over Len De Nys