Je browser is niet ondersteund door onze website, gelieve een upgrade te doen van de huidige versie van je browser.
Elke dag krijgen zo’n 200 Belgen te horen dat ze kanker hebben. Die diagnose kan er flink inhakken. Om nog maar te zwijgen van de impact van de behandelingen. Ook als alles achter de rug is, voel je dat het nooit meer wordt zoals vroeger. Dat doet iets met een mens. Niet alleen lichamelijk, maar ook mentaal. Daarom is psychische nazorg bij kanker essentieel.
Je goed voelen tijdens een kankerbehandeling is niet vanzelfsprekend. Je herkent jezelf en je lichaam niet meer. En naast het fysieke ongemak schudt ook de emotionele rollercoaster je door elkaar.
Zodra het medische traject voorbij is, wil je de draad van je leven weer oppakken. Je omgeving moedigt dat ook aan. Opstaan en zo snel mogelijk weer doorgaan: dat is de boodschap.
Maar wat als het wringt? Wat als de sporen van die ingrijpende periode zich niet zomaar laten uitwissen? Wat als de pijn niet zichtbaar is, maar wel voelbaar? Vooral bij een controle, of wanneer de kleinste trigger de angst voor herval aanwakkert?
Veel mensen die met kanker zijn geconfronteerd, kennen het. Dat onaangename gevoel, ook wel distress genoemd, blijft soms jarenlang plakken. Omdat je door kanker veel bent kwijtgespeeld. Je energie, je concentratie, je zorgeloosheid, je vertrouwde toekomstbeeld. Er is tijd en aandacht nodig om die verlieservaring te helen en om te buigen.
De psychosociale impact van kanker wordt vaak niet gezien of onderschat. In ons zorgsysteem ligt de focus op fysieke genezing. Mentaal welzijn is bijzaak, niet het minst door een gebrek aan tijd en middelen in onze ziekenhuizen.
Nochtans zijn er steeds meer aanwijzingen dat psychische nazorg een groot verschil maakt voor de patiënt, zowel tijdens als na een kankerbehandeling:
Is je behandeling voorbij, maar heb je het gevoel dat het nu pas begint? Er zijn verschillende vormen van psychische nazorg die je weer op weg kunnen helpen:
Cedric Arijs, psycholoog bij de Helan Luisterlijn, over het belang van psychische nazorg bij kanker:
‘Je leven weer oppakken na een kankerbehandeling is niet gemakkelijk. Je kan in remissie zijn, maar soms moet je verder met de boodschap dat je nog maar een bepaalde tijd te leven hebt.
Leven met een houdbaarheidsdatum is psychologisch erg zwaar. Veel van de gesprekken die ik heb met mensen na kanker gaan dan ook over zingeving. Wie ben ik? Waarom loop ik hier (nog) rond? Hoe kijk ik naar leven en dood? Dat zijn geen gemakkelijke gesprekken.
Maar ook al komen er geen oplossingen of kant-en-klare antwoorden uit, spreken over zingeving is iets dat mensen met of na kanker helpt. Zo zie je dat sommigen hun zingeving terugvinden door iets fysieks te ondernemen. Ze kunnen misschien nog niet werken, maar het opbouwen naar een sportieve doelstelling geeft hun wel hoop en richting.
Ook check-ups zijn uitdagend. Ik begeleid bijvoorbeeld een jonge vrouw die borstkanker heeft gehad. Na een check-up, als ze groen licht heeft gekregen, gaat het goed. Maar zodra de volgende nadert, slaat alles om en gaat ze op zoek naar controle.
In de begeleiding maken we daarom werk van het zoeken naar ‘zinvolle controle’: wat kan je wél doen dat je een goed gevoel geeft? Waar kan je je pijlen op richten – werk, gezin, hobby’s – zodat je mentaal fit en gezond blijft in deze situatie? Het moois dat je hebt opgebouwd niet on hold zetten voor een uitslag waar je toch geen controle over hebt, daar gaat het om.
Psychische nazorg in het ziekenhuis is zeer waardevol. Maar ik hoor ook dat veel mensen nood hebben aan projecten of praatgroepen buiten de medische context: “Ik zit daar al zo vaak, tussen die witte muren.”
Ik ben dan ook blij dat mensen de stap zetten naar zoiets laagdrempeligs als de Luisterlijn. Ik adviseer iedereen om op zoek te gaan en zelf te ervaren wat werkt. Of dat nu gesprekstherapie is of sport: alles is goed, zolang het aansluit bij jou als persoon.’
Het je het moeilijk? Bel de Luisterlijn voor gratis psychologische hulp via telefoon of videochat.
Deel dit artikel
Verder lezen
Na 4 dagen ziekenhuis mocht ik naar huis. Ik was er helemaal klaar voor. Wat een mijlpaal, ik had de uren zitten aftellen... 3 nachten zonder slaap deden me verlangen naar mijn eigen bed.
Ik had er een helse nacht op zitten zonder slaap. Ik kon me amper bewegen en vond geen houding die de pijn wat dragelijker maakte. Op mijn rug blijven liggen lukte niet aangezien ik dan door de druk op mijn borstbeen het gevoel kreeg dat ik niet kon ademen...
Ik moest me op 31 oktober 2015 's morgens om half zeven nuchter melden in het ziekenhuis. De operatie zou om negen uur beginnen. Eenmaal geïnstalleerd op de afdeling plastische heelkunde kreeg ik een operatieschort, witte steunkousen en een lekker warme badjas...
Kreeg je de diagnose van borstkanker? Laat je dan behandelen in een erkende borstkliniek. Zo ben je zeker dat je een kwaliteitsvolle behandeling krijgt. Bovendien kom je mogelijk ook in aanmerking voor de terugbetaling van een test om te kijken of je baat hebt bij chemotherapie of niet.