Corona vandaag en morgen

Corona blijft niet te onderschatten

Vandaag staat de teller van het aantal overlijdens door corona wereldwijd op meer dan 5,5 miljoen. Dat bewijst opnieuw dat we niet met een banaal griepje te maken hebben. We moeten het virus serieus blijven nemen. Zeker nu de omikronvariant minder ernstige symptomen geeft, ontstaat de misvatting dat het allemaal wel meevalt. Maar het blijft een verraderlijk virus dat nog altijd doden eist. Gelukkig kunnen we vandaag wel rekenen op de vaccins en andere behandelingen om erger te vermijden. Vaccinatie is en blijft essentieel om het virus te verslaan. Het is belangrijk om dat niet uit het oog te verliezen.

De coronavarianten – hoe zit dat nu weer?

Op het moment dat we dit schrijven, woedt de vijfde golf om ons heen en kennen we heel wat varianten van het coronavirus. De ene variant is de andere niet, en het virus past zich snel aan om te overleven. Weet jij nog welke variant wanneer de kop opstak? Een tijdlijn voor België:

• alphavariant – maart 2020 – golf 1 en 2

• deltavariant – juli 2021 – golf 3 en 4

• omikronvariant – januari 2022 – golf 5

Over de omikronvariant

De nieuwste omikronvariant telt maar liefst 30 mutaties in de eiwitdeeltjes. En dat is net de bouwsteen waar we immuniteit mee opbouwen. Dat betekent dat als je een infectie doormaakte met de deltavariant, er geen immuniteit is voor omikron. En je dus opnieuw besmet kan worden. Bovendien is omikron een stuk besmettelijker dan de deltavariant.

Aan de andere kant geeft omikron minder kans op een ziekenhuisopname. Ter vergelijking:

• Ongeveer 0,5% van de coronapatiënten met omikron wordt opgenomen in het ziekenhuis, terwijl dat aantal bij de deltavariant 3 keer zo hoog lag.
• Ook de opname zelf is korter bij ieen omikroninfectie, ongeveer 3 à 4 dagen minder dan bij delta.
• Daarnaast is de incubatietijd (de tijd tussen blootstelling aan het virus en de eerste symptomen) korter. Een besmetting met omikron vertaalt zich al na 2 dagen in symptomen, waardoor je sneller kan testen.

Waarom we toch corona kunnen krijgen na vaccinatie

Sommige mensen krijgen alsnog corona na vaccinatie. Dat is omdat de werking van de vaccins afneemt na verloop van tijd. Afhankelijk van het vaccintype, geven de eerste twee dosissen – de basisvaccinatie – aanvankelijk tot 90% minder kans op besmetting. Maar na enkele maanden neemt dat percentage af. De vaccins werken dus zeker wel, alleen moeten ze op tijd hernomen worden om effectief te blijven. Vandaar de beslissing om met het boostervaccin te werken. 

De oplossing: een derde prik 

Een goede barometer voor de situatie bij ons is de UK, waar ze al veel eerder met de deltavariant geconfronteerd werden. Daar zagen we een stijging van het aantal ziekenhuisopnames door de deltagolf, ook al was een groot aantal van de Britten gevaccineerd. Als antwoord daarop zijn zij gaan boosteren, met positief resultaat.

De werkzaamheid van het boostervaccin tegen delta is bijzonder efficiënt. In cijfers: de bescherming met een booster stijgt opnieuw naar 80%, in plaats van de 40 tot 50% enkele maanden na de basisvaccinatie. En dat is goed nieuws, want vanwege de kruisbescherming van de vaccins mogen we voor omikron hetzelfde resultaat verwachten.

Vaccinatie bij kinderen. Beter voorkomen dan genezen

We zeggen en horen het niet graag, maar kinderen spelen een grote rol in het verspreiden van het virus. Het hoogste aantal infecties komt momenteel voor bij kinderen onder de 11 jaar. Ter vergelijking: kinderen en jongeren tussen de 12 en 17 jaar werden vorige zomer wel in grote aantallen gevaccineerd. Met als resultaat dat het aantal infecties bij hen laag bleef, ondanks een groot sociaal netwerk in die leeftijdsgroep. Dat is dus te danken aan de vaccinaties.

Veel mensen twijfelen om hun kinderen te laten vaccineren. En dat is begrijpelijk, want kinderen krijgen zelden ernstige symptomen door corona. Maar het vaccineren van kinderen is niet alleen een maatregel om de risicogroepen mee te beschermen. Ook zij hebben er zelf baat bij. Kinderen met onderliggende aandoeningen hebben nog altijd een groter risico op een ernstig verloop van de ziekte. En ook long covid – waarbij klachten als vermoeidheid en spierpijn tot meer dan 12 weken kunnen aanslepen – werd al bij kinderen gerapporteerd.

En nu? Wat kunnen we nog verwachten?

Novavax is het nieuwste vaccin dat door Europa werd goedgekeurd. Het vaccin werd specifiek ontwikkeld voor de deltavariant, en bleek daar bijzonder goed in te zijn met een bescherming van 90%. Bovendien is het vaccin samengesteld met hars, waardoor het ook door mensen met een allergie voor een van de bestanddelen van de andere vaccins verdragen wordt.

Er wordt nog altijd volop gewerkt om deze pandemie onder controle te krijgen. Zo is Pfizer bijvoorbeeld een specifiek vaccin tegen omikron aan het ontwikkelen. Maar ook medicatie is nu beschikbaar om een infectie beter te kunnen behandelen. Alles samen kunnen we dus – voorzichtig – hoopvol zijn dat we lockdowns en dergelijke in de toekomst achter ons zullen kunnen laten.