Wekelijks 22 meldingen van ouderenmis(be)handeling

In Vlaanderen werden vorig jaar 1.122 situaties van ouderenmis(be)handeling geregistreerd door Vlaams Ondersteuningscentrum Ouderenmis(be)handeling (VLOCO), de Centra algemeen welzijnsnetwerk (CAW’s) en hulplijn 1712. Het gaat dan over geweld bij ouderen vanaf 60 jaar door personen die ze goed kennen en die ze vertrouwen: hun partner, kinderen, kleinkinderen of een professional.  

Overbelaste (mantel)zorgers

In 66 procent van de gemelde situaties werd het geweld gepleegd door mensen uit de zeer directe omgeving, zoals de partner of (schoon)kinderen. "Meestal gaat het over overbelaste zorgverleners die de zorg niet meer aankunnen, maar ook mensen die worstelen met eigen problemen", zegt Lily De Clercq van VLOCO. Vaak heeft de pleger zelf hulp nodig, maar durft hij of zij er ook niet voor uitkomen, wat zorgt voor een vicieuze cirkel.

Huisarts Linde Tilley heeft zelf al ouderen over de vloer gehad in haar groepspraktijk in Gent die in aanraking kwamen met oudermis(be)handeling. "Vaak vertellen ze er niet zelf over, maar zie je het omdat ze hoofdpijn of maagpijn hebben of heel slecht slapen. We proberen dan voorzichtig te polsen naar de problemen."

De arts benadrukt dat het vaak een samenloop is van de situatie van de oudere, de situatie van de zorgverlener en de contextfactoren.

Taboefactoren

Het is een onderbelicht onderwerp, omdat de ouderen er vaak niet voor durven uitkomen. "Ze zijn afhankelijk van de verzorger en kiezen er daarom soms voor om de situatie gewoon te ondergaan", zegt gerontoloog Els Messelis. "Slechts 1 op de 2 ouderen spreekt er met iemand over."  

"Alleen door erover te praten, kan het worden opgelost", zegt VLOCO. Ze geven ook enkele tips mee. "Spreek vanuit je bezorgdheid, veroordeel niet, denk niet in termen van dader-slachtoffer en respecteer het tempo van de betrokkenen. Als je die tips in je achterhoofd houdt, gaat het gesprek ongetwijfeld makkelijker."

Herkennen en bespreekbaar maken

Om het probleem aan te pakken, richt VLOCO zich op professionele zorg- en hulpverleners, zodat zij de signalen kunnen oppikken en ermee aan de slag kunnen. "Zij weten ook niet goed waar ze terechtkunnen. Ze kunnen ons contacteren voor meer bijstand of om een geval voor te leggen. Zo kunnen we tips geven."

Wil je praten of heb je vragen? Dan kan je contact opnemen met de hulplijn 1712, die is gratis en anoniem. 1712 is er voor slachtoffers, plegers en omstaanders of getuigen van geweld en misbruik. 1712 kan je elke werkdag telefonisch, via e-mail of chat bereiken. Meer info op 1712.be.

Wie met vragen zit over zelfdoding kan terecht op de Zelfmoordlijn, op het gratis nummer 1813, of op zelfmoordlijn1813.be