Een burn-out beter begrijpen

Wat is een burn-out?

Het woord zegt het al: burn-out betekent ‘opgebrand’. Wie langdurig aan stress en spanning wordt blootgesteld, kan lichamelijk en geestelijk uitgeput raken. Klachten als slapeloosheid, prikkelbaarheid, hartkloppingen, concentratieverlies, somberheid en maagpijn steken dan de kop op. Wordt de overbelasting zo groot dat rust alleen niet meer helpt, dan is er sprake van een burn-out. Vanaf dan voelen mensen zich uitgeblust en voortdurend moe. Kortom: het vuur is uit.

Verschil tussen stress en burn-out

Stress

• Te veel engagement
• Versterkte emoties
• Hyperactiviteit of energieverlies

De symptomen van stress zijn vooral fysiek en kunnen leiden tot psychische problemen.

Burn-out

• Geen engagement meer
• Gedempte emoties
• Complete uitputting

De symptomen van een burn-out zijn vooral emotioneel en kunnen leiden tot een depressie.

Cijfers

• 1/4e van alle werkenden die uitvallen, heeft een psychosociale aandoening
• 1/3e van alle bedienden die uitvallen, heeft een psychosociale aandoening
• 30% van alle vrouwen die uitvallen, heeft een psychosociale aandoening

Herstellen van een burn-out

Om van een burn-out te herstellen, moet die persoon bewust met zijn energiereserves aan de slag. Belangrijk daarbij is het psychologische aspect. Achterhalen waarom de reserves op zijn en hoe het in de toekomst anders kan, nodigt uit tot zelfreflectie. Eventuele hulp van een arts of psycholoog kan daarbij helpen.

1. Energie aanvullen

In de eerste fase gaat het vooral om aanvaarden. Wie beseft dat hij een burn-out heeft, kan dat wat hem zo uitput loslaten en de broodnodige rust inlassen. Naast ontspanning ligt de focus op 3 basisbehoeften die goed moeten ingevuld worden. Een gezond slaappatroon, voldoende bewegen en gezond eten. Regelmaat is daarbij het sleutelwoord.

2. Energie op peil houden

In deze fase worden de oorzaken van de burn-out onder de loep genomen. Wat veroorzaakt de spanningen? Soms is dat een goede eigenschap, zoals veel verantwoordelijkheidszin. Of misschien botsen iemands waarden met de cultuur van het bedrijf waar hij werkt. Door de bron van het probleem op te sporen, kan er gekeken worden naar hoe het in de toekomst anders kan.

3. Energie opbouwen

Vanaf deze fase kunnen de bedachte oplossingen – stap voor stap – worden uitgevoerd. Het beste is om te beginnen met kleine eenvoudige dingen, om nadien het gewone dagelijkse leven vlotter terug op te kunnen nemen. Verandering speelt nu een grote rol. Grenzen stellen en eventuele valkuilen herkennen kunnen voorkomen dat iemand opnieuw een burn-out krijgt.

Burn-out en werk

In welke fase iemand terug aan het werk kan, of andere taken op zich kan nemen, hangt af van persoon tot persoon. Sommigen kunnen in de eerste fase nog een beperkt aantal activiteiten aanhouden, anderen zijn compleet op en zelfs niet in staat om een film te bekijken. Daarom is professionele begeleiding bij een burn-out een absolute must. Een huisarts, de arbeidsgeneesheer van het werk, een psycholoog of een coach zijn de ideale vertrouwenspersonen om iemand in het juiste tempo uit een burn-out te begeleiden.

Steeds meer mensen krijgen een burn-out

Over burn-out wordt steeds meer geschreven en gesproken. Daarmee wordt enerzijds het taboe doorbroken, anderzijds is dat ook alarmerend. Steeds meer mensen krijgen te maken met een burnout, of lopen het risico eraan ten prooi te vallen. Zo blijkt ook uit een studie van de Onafhankelijke Ziekenfondsen, waarin het aantal psychosociale aandoeningen vergeleken werd met het aantal erkenningen van arbeidsongeschiktheid.

Dat vrouwen vaker dan mannen in een burn-out terechtkomen, kan verklaard worden door bepaalde persoonlijke eigenschappen die meer aan hen worden toegeschreven. Denk aan perfectionisme en een groot plichtsbesef. Een andere verklaring kan liggen in het feit dat vrouwen nog altijd het grootste deel van de huishoudelijke taken en de zorg voor de kinderen op zich nemen.

Hoe kan je helpen?

Heb jij een familielid, vriend of collega die een burn-out heeft? Dan kan je hem of haar ondersteunen door verbindend te communiceren. Vraag hoe het met hen gaat, en luister zonder te oordelen. Aan goede raad heeft iemand met een burn-out op dat moment vaak niet zo veel. Maar een luisterend oor, begrip en steun kunnen een wereld van verschil maken.

Soms krijg je geen antwoord. En ook dat is oké. Neem het niet persoonlijk en begrijp dat iemand die alle energie kwijt is soms ook niet kán antwoorden. Geef niet op en laat hem of haar niet vallen. Wacht een paar weken en stel de vraag opnieuw. Zo weet jouw familielid, vriend of collega dat jij er bent als hij of zij er klaar voor is om te praten.

Vooroordelen om komaf mee te maken

• Burn-out is een hype: Burn-out is allesbehalve een modeverschijnsel. De stijging van het aantal burn-outs is een ernstig maatschappelijk probleem dat door professionals erkend wordt.

• Burn-out is een teken van zwakte: Het tegenovergestelde is waar. Net de mensen met de grootste drive lopen het meeste risico op een burn-out.

• Wie een burn-out kreeg, blijft gevoelig: Ook hier geldt het omgekeerde. Wie een burn-out had, kent zijn grenzen en zal efficiënter te werk gaan. Vaak staan deze mensen net sterker in hun schoenen doordat ze stress beter begrenzen.